اختلال پانیک Panic disorder
پانیک نوع اضطراب تشدید یافته و حمله هراس است . اختلال پانیک یک نوع پاسخ به شرایط استرس زا می باشد.
اختلال پانیک ( Panic disorder ) چیست ؟
اختلال پانیک عبارت است از وجود حملات غیرمنتظره و عود کننده پانیک ، که لااقل به دنبال یکی از این حملات علایمی نظیر :
نگرانی دائم از وقوع حمله ای دیگر
نگرانی از نتایج ضمنی حمله یا عواقب آن
پیدایش تغییر چشمگیری در رفتار به دلیل حملات مزبور به وجود می آید .
حملات پانیک یک نوع پاسخ به شرایط استرس زا می باشد. تفاوت آن با دیگر پاسخ های بدن نسبت به عوامل شروع کننده ی استرس تنها در شدت و علائم آن می باشد. حمله ی پانیک یک دوره ی احساس ترس شدید است که بطور موقت فعالیتهای عادی فرد را مختل می سازد. شروع آن معمولاً ناگهانی و بدنبال یک عامل محیطی آزاردهنده یا دلهره آور است.
هر چند برای فرد اغلب احساس ترس و ناراحتی شدید را ایجاد می کند، مکانیزم آن در حقیقت یک واکنش تکاملی بدن است که به آن اصطلاحاً fight-or-flight response (این پاسخ یک پاسخ حاد به استرس خوانده می شود که توسط والتر کانون در سال 1929 توصیف گردید.
بر اساس این تئوری حیوانات در مقابله با خطرات یک سری شارژهای الکتریکی از دستگاه سمپاتیک خود صادر می کنند که آنها را برای فرار یا مبارزه آماده می سازد. این پاسخ بعدها به عنوان اولین مرحله ی نشانگان تطابق عمومی که پاسخهای استرس در مهره داران را تنظیم می کند، شناخته شد.)می گویند.
نشانه ها شامل
لرزش
تنگی نفس
تپش قلب
درد سینه
تعریق
تهوع
سرگیجه
احساس سبکی در سر و احساس خفگی می باشد
در هنگام حمله ی پانیک مقادیر زیادی آدرنالین در خون ترشح می شود.
پانیک برای اولین بار
بسیاری از افراد که برای اولین بار دچار این حملات می گردند ،فکر می کنند که دچار حمله ی قلبی شده ، در حال از دست دادن عقل خود هستند و یا دارند می میرند. بسیاری می گویند این حملات دلهره آورترین وقایع زندگی آنها بوده است. اگر این حملات بصورت مکرر و غیر منتظره اتفاق افتد بعنوان بیماری پانیک تلقی خواهد شد ، ولی حملات پانیک در جریان دیگر بیماریهای اضطرابی نیز اتفاق می افتد. بعنوان مثال کسانی که دچار فوبیا (ترس از مکانهای سربسته ارتفاع جاهای پرازدحام و … ) هستند ، ممکن است حملات پانیک را با قرار گرفتن در شرایط اضطراب آور تجربه کنند. بیماران دچار حملات پانیک بخوبی با داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی درمان می شوند.
مشخصه اصلی اختلال پانیک، وقوع خود به خود و غیره منتظره حملات پانیک است که شامل حملات و دوره های مجزای ترس شدید هستند. فراوانی بروز حملات از چند نوبت در روز تا صرفا تعداد انگشت شماری حمله در یک سال فرق می کند. نخستین حمله پانیک اغلب کاملاً خود به خود است. اما گاه حمله های پانیک به دنبال آشفتگی
فعالیت بدنی فعالیت جنسی یا آسیب هیجانی متوسطی روی می دهند.
علایم حمله پانیک
وقتی حمله پانیک آغاز می شود، علایمش در عرض ده دقیقه به سرعت تشدید می شود.
علایم روانی عمده این بیماری عبارتند از، ترس مفرط و احساس قریب الوقوع بودن مرگ و نابودی. بیمار غالباً نمی تواند علت ترس خود را بیان کند. ممکن است دچار اغتشاش شعور شود و در تمرکز اشکال پیدا کند.
برخی نشانه های جسمی حمله پانیک عبارت است از افزایش ضربان قلب
احساس تپش قلب
تنگی نفس و تعریق
بیمار اغلب می کوشد محلی را که در آن قرارگرفته است ترک کند تا از کسی کمک بگیرد. حمله عموماً بیست دقیقه و ندرتاً بیش از یک ساعت طول می کشد.
بیمار ممکن است در حین حمله دچار مسخ شخصیت (depersonalization)یا مسخ واقعیت (derealization) شود.
علایم حمله پانیک ممکن است سریع یا به تدریج برطرف شود.
گاه بیمار در فاصله حملات از ترس اینکه حمله دیگری به سراغش بیاید، دچار اضطراب انتظار می گردد. نگرانی جسمی از مرگ به دلیل مشکل قلبی یا تنفسی ممکن است کانون اصلی توجه بیمار در حین حلمه پانیک باشد. گاه بیمار فکر می کند تپش قلب و درد قفسه سینه اش نشانه آن است که دارد می میرد. حدود 20% از بیماران در حین حمله دچار حلمه های افتش (سنکوپ) می شوند.
این بیماران افراد جوان 20 تا 30 ساله هستند که به بخش فوریت ها مراجعه می کنند و با اینکه از نظر جسمی سالم اند، اصرار می کنند که دچار حمله قلبی شده اند و دارند می میرند. اختلال پانیک اغلب با آگورافوبیا (گذرهراسی) همراه است. در آگورافوبیا، بیمار از هر موقعیتی که در آن دست یابی به کمک مشکل باشد، سرسختانه اجتناب می کند.
آنها دوست دارند در اماکنی مثل خیابان های شلوغ، مغازه های پرازدحام، فضاهای سربسته (مانند زیرپل و آسانسور) و وسایل نقلیه در بسته (مانند مترو، اتوبوس یا هواپیما) یکی از دوستان یا اعضای خانواده همراهیشان کنند.
راه حل
دو راه حل برای درمان پانیک هست .
درمان دارویی و درمان غیر دارویی …
درمان غیر دارویی
در درمان غیر دارویی انجام دادن یسری کارها خیلی بهتون کمک میکنه و سریعتر بهبود پیدا میکنید.
به طور مثال
ورزش .. ورزش باعث میشه هورمون ها به صورت طبیعی تو بدنتون فعال ، کارایی اندام ها بهتر شده و ریتم و ضربان قلب منظم تر گردد …
دوری و پرهیز از یسری کارها مثلا کنار گداشتن انواع فست فود و مواد سودا زا ..
خوردن میوه های فصل و تغدیه مناسب و رسوندن ویتامین های مورد احتیاج بدن ..
ترک سیگار و مشروب …
روان درمانی نوروفیدبک هم جز درمان های غیر دارویی هست و خیلی میتونه کمکتون کنه تا علت اضطرابتون شناسایی و از بین بره این روان درمانی مخصوصا برای اضطراب های اکتسابی کمک شایانی میکنه …
درمان دارویی
درمان های دارویی هم اگه فرد تو مراحل اولیه پانیک باشه ..
ی دارو از گروه ارام بخش یا بنزودیازپین مثه کلونازپام یا الپرازولام در کنار یه دارو از گروه ssri یا snri ها مانند سیتالوپرام سرترالین فلوکسامین فلوکستین و یه انتی سایکوتیک مانند الانزاپین درمان کاملی هست برای فرد پنیکی …
در ضمن داروی الانزاپین فوق العاده به نظم نورونی کمک میکنه بدن فرد پنیکی در زمان حمله بخاطر احساس خطر غیر واقعی نورادرنالین و ادرنالین زیادی پخش میکنه که حالت گریز یا فرار از موقعیت یا مقابله با شرایط رو به فرد میده که الانزاپین انتاگونیست و مسدود کننده این هورمون هست و اون حس خفگی و اضطراب فرد رو در زمان حمله از فرد میگیره ..
فایده دیگه این دارو اینه که کسانی که مشکلات گوارشی دارن رو بهتر و اشتهاشون رو باز میکنه اگه فرد نسبت به گروه ssri حساسیت داشته باشه و مشکل مصرف و عوارض جانبی همراه باشه که نتونه مصرف کنی دارویی دیگه ای از گروه TCA یا سه حلقه ای میتونه جایگزین بشه مثه تریمیپرامین کلومیپرامین نورتریپتلین و امی تریپتلین جزو این دارو ها هستن …
این دارو به مدت دوازده ماه حداق باید استفاده بشه و بعد اون میشه تغیراتی داد در دارو که نوع ارام بخش رو از قوی به ضعیف شیفت داد مثلا کسی الپرا و کلونازپام میخوره با نظر پزشک میتونه کلرودیازپوکساید رو جایگزین کنه که ضعیترین بنزودیازپین تو گروه خودشه …. در ادامه تجویز داروهای محرک نیز میتونه کسلی و بی حوصلگی فرد رو کمتر کنه که یکی از این دارو ولبان یا مدافینیل هست که برای خستگی مفرط و بی حوصلگی که اکثر افراد پنیکی دچار اون میشن کمک میکنه …
در ضمن توصیه میشه بیمار حتما از روانپزشک مجرب استفاده کنه و اگر دارویی بهش نساخت کل فرایند درمان رو متوقف نکنه .. پنیک و درمان اون یه فراینده و یخورده زمان میبره تا بهبودی کامل و به هیج عنوان ناامید نشه .
موفق باشین
ما را در اینستاگرام و تلگرام دنبال کنید.