- ۱۴ بهمن, ۱۳۹۸
- صغری احدی
- دیدگاه: 0
- تمایلات جنسی, سلامت جنسی
اعتیاد جنسی چیست؟
انجمن درمان اعتیاد آمریکا (ASAM) اعتیاد را «بیماریِ جدی و مزمنِ سیستم پاداشدهی، انگیزش، حافظه و اجزای مرتبط با آنها در مغز» تعریف میکند. فردی که بیش فعالی جنسی دارد، یا خود را در آمیزش جنسی غرق میکند یا میلی شدید (رانش) و غیرعادی او را بهسمت آمیزش جنسی سوق میدهد. افکار معتادان جنسی تحت سیطرهٔ فعالیتهای جنسی است. این افکار آنچنان شدت مییابند که فعالیتها و عملکردهای روزانه را مختل میکنند. اگر انگیختگیِ جنسی از کنترل خارج شود، فرد در رویارویی با موقعیتهای اجتماعی با دشواری روبهرو میشود.
گاهی افرادی با روابط جنسی سالم و لذتبخش نیز دچار وسواس (تکرار افراطیِ افکار و اعمال جنسی) میشوند. این افراد گاهی بهخود میآیند و متوجه میشوند اعمال و فانتزیهایی، که برای دیگران پذیرفتنی نیست (تابو)، آنها را تحریک میکند.
در برخی مواقع نیز ممکن است فرد دچار انحرافات (نابهنجاری) جنسی نظیر کودک آزاری باشد. البته این انحراف روانی قابلتشخیص است. منحرف جنسی با محرکهایی تحریک میشود که برای اکثر مردم پذیرفتنی نیست. میل جنسی به کودکان یا قتلهای شهوانی نمونههایی از انحراف جنسی هستند. انحراف جنسی با اختلالِ عملکرد روانی و پریشانیِ مزمن همراه است.
اعتیاد جنسی تأثیرات مخربی بر خانوادهها، روابط و زندگیِ افرادِ درگیر میگذارد، اما بهطور رسمی بیماری شمرده نمیشود. یکی از دشواریهای تشخیص بیش فعالی جنسی این است که افراد تمایلات جنسیِ متفاوتی دارند. شخصی ممکن است شریک جنسی خود را بهدلیل بالاتر بودن کششهای جنسیاش معتاد جنسی بداند! برای تشخیص اینکه آیا اعتیاد جنسی اختلال است یا نه، به تحقیقات بیشتری نیاز داریم.
تشخیص علائم اعتیاد جنسی
هرچه که درباره اعتیاد جنسی یا بیش فعالی جنسی باید بدانید
بهیاد داشته باشید که فعالیت جنسی بخشی سالم و عادی از زندگی است. بیشفعالیِ جنسی وقتی مشکلساز است که آشفتگی فراونی برای فرد بهبار بیاورد و او را در خطر آسیب رساندن به خود یا دیگران قرار دهد.
با تکیه بر پژوهشهای مرتبط با وابستگی به مواد مخدر تلاش میشود مشخصات اعتیاد جنسی معرفی شوند. در بیش فعالی جنسی احتمالا همان سیستم پاداشدهی و مسیرهای عصبیِ مغز فعال میشوند که در اعتیاد به مواد فعال هستند.البته معتادان جنسی به انواع متفاوت و متنوعی از فعالیتهای جنسی اعتیاد دارند. به همین دلیل، ارائهٔ تعریفی دقیق از اعتیاد جنسی دشوارتر نیز میشود. این تفاوت گسترده در نوع فعالیتهای جنسی نتیجهٔ مهم دیگری نیز بههمراه دارد: اعتیاد جنسی ناشی از وسواسی است که فرد را مجبور به انجام فعالیتی خاص میکند و نوع فعالیت جنسی اهمیت چندانی ندارد.
بهنظر میرسد بیش فعالی جنسی با نوعی قانونگذاری نیز همراه است. معتاد جنسی قوانینی را طرحریزی میکند که به او احساس کنترل و تسلط بر موقعیت میدهند؛ سپس این قوانین را زیرپا میگذارد و قوانین جدیدی وضع میکند.
خودارضاییِ جبری (خودارضایی بر اثرِ احساس اجبار شدید درونی)؛
روابط و شرکای جنسیِ متعدد و رابطه جنسیِ یکشبه؛
مشاهدهٔ مداوم فیلمهای مستهجن (پورن)؛
رابطهٔ جنسی ناایمن (بدون کاندوم)؛
رابطهٔ جنسی مجازی (از طریق اینترنت، پیامک و …)؛
پرداخت یا دریافت پول بابت رابطهٔ جنسی (فاحشهگری)؛
عریاننمایی بدن؛
چشمچرانی.
برخی از گرایشها و رفتارهای معتادان جنسی
ناتوانی در مهار فشارهای جنسی و احترام به خطوط قرمز شرکای جنسی؛
جداشدگی: به این معنا که عمل جنسی از نظر روحی فرد را ارضا نمیکند؛
وسواس و اصرار بر جذب دیگران، عاشق بودن و شروع روابط عاشقانه جدید که اغلب فرد را همزمان درگیر چندین رابطه میکند؛
احساس گناه و شرم؛
آگاهی دربارۀ غیرقابلکنترل بودن فشارهای جنسی و در عین حال، غفلت از عواقب مالی، بهداشتی و اجتماعیِ آن؛
مجموعهای دائمی از شکستهای مکرر در مقاومت دربرابر تکانهها و فشارهایی که فرد را بهسمت روابط جنسی کور و ناشی از هرزگی سوق میدهند؛
انجام فعالیتهای جنسی، طولانیتر و شدیدتر از چیزی که فرد قصد آن را داشته است؛
تلاشهای فراوان برای توقف، کاهش یا کنترل رفتارهای جنسی؛
صرف انرژی و زمان فراوان برای انجام رابطه جنسی، شهوترانی یا تجدید قوا (بهخاطر تحلیل رفتن قوا در تجربهٔ جنسی قبلی)؛
ترک فعالیتهای اجتماعی، کاری یا تفریحی بهخاطر بیش فعالی جنسی؛
اختلال خشم جنسی:
اگر فرد نتواند اعتیاد خود را ارضا کند دچار پریشانی، اضطراب و بیقراری میشود و احتمالا رفتار خشونتآمیزی بروز میدهد؛
انجام فعالیتهای جنسی در پاسخ به اختلالات روانی (مانند اضطراب، افسردگی، بی حوصلگی و کجخلقی) یا رویدادهای پراسترس زندگی.
پژوهشهای علمی نشان میدهند رابطهٔ محکمی بین بیش فعالی جنسی و پذیرش خطر وجود دارد. روابط جنسی افراطی میتواند خطراتی مانند عفونتهای مقاربتی و صدمات جسمی یا عاطفیِ متعدد بههمراه داشته باشد. اما باوجود تمامِ این
عواقب، بیش فعالی جنسی خطرپذیری را به نوعی عادت تبدیل میکند.
اعتیاد جنسی یا بیش فعالی جنسی
اعتیاد جنسی مهارِ تمایلات جنسی و مدیریت رفتارهای جنسی را ناممکن میکند. علت این اعتیاد بهروشنی مشخص نیست!
اعتیاد جنسی میتواند زندگی فرد را تحت سیطرهٔ خود قرار دهد، اما انجمنهای ذیصلاح (مانند انجمن روانشناسی آمریکا) هنوز این اختلال را [مانند دیگر اختلالات روانی] وضعیتی قابلتشخیص محسوب نکردهاند.
رفتارهای متداول در معتادان جنسی عبارتاند از: خودارضایی جبری (خودارضایی نه بهدلیل نیاز جنسی بلکه بهاجبارِ میل شدید درونی)، تماشای مداومِ فیلمهای مستهجن (پورن)، عریاننمایی (برای جلبِتوجه)، چشمچرانی، رابطه جنسی شدید و خشن، و ناتوانی در مهارِ فشارهای جنسی.
مراجعه به مراکز درمانی و گروههای خوددرمان (انجمنهایی مانند انجمن معتادان جنسی گمنام) در درمان این اختلال مفید هستند.